Het Hendrik van Veldekegebouw in Hasselt, dat in 2004 in gebruik werd genomen als eerste Vlaams Administratief Centrum, heeft een nieuw gebouwbeheerssysteem gekregen. Daarbij viel de keuze op het Total Integrated Building Automation System (TIBA) van FixSus – een open platform dat geënt is op industriële oplossingen van Beckhoff Automation. De open benadering van het nieuwe systeem garandeert een lange levensduur, wat een pijnpunt bleek te zijn bij het originele BMS.
Met zijn strakke architectuur en zijn met glas overdekte binnenruimte is het Hendrik van Veldekegebouw vlakbij het station in Hasselt een opvallend bouwwerk. Ook binnen heeft het een aantrekkelijke uitstraling dankzij het gebruik van kwalitatieve en duurzame materialen. Het gebouw had bij zijn opening in 2004 al een geavanceerd gebouwbeheerssysteem. Maar terwijl het gebouw zelf nog niets van zijn karakter had moeten inleveren, was het centrale regelsysteem van de technische installaties wel al aan vervanging toe.
Het is een gekend pijnpunt in gebouwautomatisering. Zowel het beheerssysteem als het dashboard dat gebruikt werd als interface konden niet langer ondersteund worden. Daardoor konden wijzigingen en uitbreidingen aan de installaties niet meer gekoppeld worden aan het centrale gebouwbeheerssysteem. En als die koppeling niet meer lukt, vallen uiteraard veel van de voordelen en mogelijkheden van een BMS weg.
“In 2017 hebben we een aanbesteding uitgeschreven voor het vervangen van het regelsysteem”, zegt Filip Vits, ingenieur onderhoudscontracten bij het Facilitair Bedrijf van de Vlaamse overheid. “Op basis van de ervaring die we hadden met het vorige systeem werd daarin opgenomen dat het een open systeem moest zijn en dat we alle code van de software zouden verkrijgen. De termijn gedurende dewelke technische ondersteuning zal geboden worden, werd ook mee opgenomen als gunningscriterium.”
Eén op één vervangbaar
Die openheid – dat is precies waar FixSus zich op profileert. Het bedrijf heeft met Total Integrated Building Automation System (TIBA) een gebouwbeheerssysteem ontwikkeld dat draait op de industriële hardware van Beckhoff Automation. “De meeste BMS-systemen noemen zichzelf open omdat ze aan andere installaties gekoppeld kunnen worden”, zegt Koen Verschuere, oprichter en zaakvoerder van FixSus. “Maar openheid gaat veel verder dan dat. Onze software en alle algoritmes zijn open zodat de gebruiker kan zien wat er gebeurt en daar ook kan op ingrijpen als hij wil. En we hebben een open communicatie met onze klanten waarin we uitleggen hoe alles werkt en samen met hen dingen aanpassen als ze dat wensen. In die zin betekent openheid dat klanten niet langer afhankelijk zijn van ons, wat voor velen een hele geruststelling is.”
Die openheid is ook cruciaal in de keuze voor de systemen van Beckhoff Automation als hardware platform voor TIBA. De software draait op een industriële controller waarbij een lange levensduur en beschikbaarheid gegarandeerd wordt. Alle koppelingen met de installaties in het gebouw gebeuren via standaard I/O-eilanden die met de controller verbonden zijn via een open EtherCAT netwerk. Net als bij industriële installaties kan de gebruiker er gerust in zijn dat al deze componenten binnen twintig jaar nog beschikbaar of tenminste één op één vervangbaar zullen zijn. En het is even zeker dat er dan nog mensen zullen zijn die software in de TwinCAT omgeving van Beckhoff kunnen beheren en waar nodig aanpassen.
“We streven steeds naar een langetermijnvisie, in nauw contact met onze klanten en met een sterke technische insteek”, zegt Ronny Noynaert, Business Developer Building Automation bij Beckhoff Automation. “Ons productassortiment bestaat uit componenten die afzonderlijk of geïntegreerd in een compleet besturingssysteem gebruikt kunnen worden. De openheid maakt dat deze oplossingen wereldwijd ingezet worden in een grote verscheidenheid aan toepassingen. Dat een systeem binnen enkele jaren niet meer ondersteund zou worden, is in onze benadering ondenkbaar.”
Doorvoeren van optimaliseringen
“Voor ons was het eerst niet vanzelfsprekend om voor een meer industrieel systeem te kiezen”, zegt Filip Vits hierover. “Maar de software is juist heel gebruiksvriendelijk en in overleg werden nog wat grafische beelden aangepast zodat alles heel herkenbaar is voor de gebruikers.”
“Er is één scherm in het lokaal van de technische dienst waarop men alles kan opvolgen en aanpassen”, zegt Fabrizio Menichetti, gebouwcoördinator voor VAC Hasselt bij Het Facilitair Bedrijf. “In elk regelbord is er dan nog een connector waarop onderhoudstechnici kunnen inpluggen zodat ze daar ook dezelfde schermen kunnen raadplegen als ze er aan het werk zijn. Zo kunnen ze precies opvolgen wat het effect is wanneer er iets gewijzigd wordt.”
Op het gebouwbeheerssysteem zijn alle technische installaties aangesloten zoals HVAC, sensoren en verlichting maar ook branddetectie en noodverlichting. In de filosofie van TIBA worden zoveel mogelijk regelsystemen uit de installaties gehaald en overgebracht naar de centrale regeling in de Beckhoff controller. Op die manier kan men maximaal gebruikmaken van de mogelijkheden die een centraal platform biedt, zoals controle vanop afstand maar ook het doorvoeren van optimaliseringen en energiebesparing. Dat is iets waar de Vlaamse overheid in haar gebouwen sterk op in zet en waarvan men de resultaten dankzij het platform ook precies kan opvolgen. De centrale sturing zorgt er bijvoorbeeld voor dat om negen uur ’s avonds alle lichten uitgaan.
Dat alle intelligentie naar de centrale controller verschuift is overigens ook een belangrijk element in de openheid en het future proof maken van de installaties want het zijn net de verschillende sturingen die na verloop van tijd voor problemen zorgen. Door rechtstreeks via I/O’s in de Beckhoff-eilanden de pompen, kleppen en andere componenten aan te sturen valt dat risico weg. Voor technieken die wel nog hun lokale intelligentie behouden voorzien de Beckhoff-eilanden standaard de mogelijkheid om met bussystemen zoals Modbus en EIB te communiceren.
Klantgerichte benadering
Opmerkelijk aan dit project is dat deze toch wel ingrijpende aanpassing gebeurd is terwijl het gebouw al die tijd gewoon in gebruik bleef. In eerste instantie werd het nieuwe netwerk aangelegd voor de communicatie tussen de controller en de eilanden in de stuurborden. “In totaal gaat het om 18 km aan nieuwe bekabeling”, zegt Kim Loenders van FixSus, die samen met collega Maxime Hellebuyck het grootste deel van de implementatie ter plaatse voor zijn rekening nam. “Nadien konden de borden aangepast worden. Voor de verlichting gaat het om 24 borden en voor de HVAC om nog eens 17 stuurborden. Er zijn ook een tachtigtal nieuwe sensoren geplaatst in het gebouw.”
Door een goede samenwerking tussen de betrokken partijen is het werk ter plaatse vlot verlopen, waarbij ruim aandacht besteed werd aan het comfort van de mensen die in het gebouw werken.
https://www.itcentraal.be/blogs/nieuw-gebouwbeheerssysteem-maakt-hendrik-van-veldekegebouw-future-proof/
